متخصصان روانشناسی طی تحقیقات گوناگون دریافتند که اگر آسیبهای روانی و روحی وارد شده به کودک درست و به موقع درمان نشوند، امکان دارد در بزرگسالی گریبانگیر او شود و زندگی او را با اختلال همراه نماید. در اینجا میخواهیم نقش معلم خصوصی در تدریس را بررسی کنیم و ببینیم که این افراد میتوانند چه نقشی بر شالودۀ فکری کودکان داشته باشند.
یک مدرس خصوصی باتجربه چه شناسه هایی دارد؟
تدریس خصوصی یکی از حساسترین شغل ها و مسئولیتهایی است که یک فرد قبول میکند آن را به عهده بگیرد. در بسیاری ازاوقات تدریس نادرست باعث میشود که فرد نسبت به چیزی که در حال آموزش دیدن آن است بد گمان شود. یا زمان یادگیری و پیشرفت او خیلی طولانی گردد یا در موارد جدی ترامکان دارد تدریس نادرست به کل فرد را از آموزش و دستیابی به چیزی که برایش جالب بود منصرف کند.
مثلا یک معلم موسیقی با تدریس غیراصولی و خشک هنرآموز را از یادگیری موسیقی دل زده میکند، یا یک معلم شطرنج که با تدریس غیرقابل فهم و پیچیده ، لذت یادگیری و بازی شطرنج را برای فرد نابود میکند.
چطور میتوانیم بهترین نتیجه و بازخورد را از کلاسهای خصوصی بگیریم؟
در گام نخست بهتراست بدانیم یک مدرس خصوصی حرفهای چه نشانههایی دارد.
1) معلم خصوصی خیلی خوب همیشه عاشق رشته تحصیلی خودش است.
به قول شاعر معروف حضرت سعدی “هر چه از دل برآید، لاجرم بر دل نشیند ”
این مطلب کاملا درست بوده و درمورد تدریس خصوصی هم صادق است. معلمی که یک رشته تحصیلی را عاشقانه دنبال کرده است همیشه این اشتیاق را در خود میبیند که دانستههایش را با بقیه مردم نیز به اشتراک بگذارد و اگر کسی را ببیند که در رشته تحصیلی او با مشکلی مواجه شده است، با خوشحالی سعی میکند مشکل اورا برطرف کند.
. 2) یک معلم خصوصی خیلی خوب همیشه بهروزاست و هرگز یادگیری را کنار نمیگذارد
شخصی که به افراد دیگر آموزش میدهد، باید حواسش به خودش هم باشد و دائم آموزش ببیند. برخی ازمدرسین با فارغ التحصیل شدن از دانشگاه ، دور آموزش بیشتر را خط میکشند و اصلا دیگر سراغ یادگیری مطالب جدید رشته مربوط به خودشان نمیروند. با توجه به ریتم سریع پیشرفت علم و تکنولوژی و تغییرات سریعی که در دنیا اتفاق میافتد، معلمی که خودش را با تغییرات هماهنگ نکند از گردونه رقابت خارج میشود در نتیجه یک مدرس حرفهای همیشه باید در حال یادگیری باشد.
3) برقراری یک ارتباط تاثیرگذار با دانشآموز جزو وظایف یک معلم خوب است .
شاید بتوان این مساله را مهم ترین عامل موفقیت یک مدرس خوب در تدریس دانست. منظور از ارتباط تاثیر گذار این است که مدرس با توجه به شرایط دانشآموز، مفیدترین روش آموزشی را برای او در نظر بگیرد. میدانیم که هیچ دو شخصی را نمیتوان پیدا کرد که دقیقا شبیه هم باشند. مدرس و معلم در طول دوران تدریس خود با دهها هزار دانشآموز جدید مواجه میشود که هر یک شخصیت خاص خودشان را دارند.
بزرگترین خطای یک معلم این است که با همه دانشآموزان به یک شکل رفتار کند. این کار بازدهی کلاس خصوصی را خیلی پایین میاورد. یک مدرس خصوصی باتجربه به خوبی با هر دانشآموزی با توجه به شخصیت او ارتباط تاثیرگذاری برقرار میکند.
4) یک معلم خصوصی خیلی خوب ارتباط مناسبی با خانواده شاگردانش برقرار میکند.
یک مدرس خصوصی باتجربه علاوه بر ارتباط مناسب و صمیمی که با دانشآموز برقرار میکند، باید با پدر و مادر دانشآموز هم به خوبی در ارتباط باشد. رفتار یک مدرس خصوصی حرفهای با خانواده دانشآموز باید به فرمی باشد که خانواده بتوانند به مدرس و روشهای تدریس او اطمینان داشته باشند. در این صورت والدین کمتر نگران وضعیت تحصیلی فرزندشان میشوند و خیالشان از روش تدریس معلم خصوصی راحت است.
یک معلم حرفهای همه نیازهای دانشآموزان در مقاطع گوناگون را به خوبی تشخیص میدهد. مثلا برای دانشآموزان دوره متوسطه اول و دوم، برنامهریزی تحصیلی و موفقیت در امتحانات وبه خصوص کنکور اولویت زیادی دارد ولی برای مقطع ابتدایی بررسی هوشِ نظری ، عملی و هیجانی کودک بسیار اهمیت دارد.
به عنوان مثال اگر هوش عملی دانشآموز بالا باشد، معلم خصوصی حرفهای به پدر و مادر وی توصیه میکند که او را به کلاسهای نقاشی یا موسیقی بفرستند. یا مثلا برخی از بچه ها که اندام و جُثه لاغر وکوچکی دارند و این موضوع ممکن است در روح و روانشان تاثیر منفی بگذارد؛ به والدین آنها توصیه میشود فرزندشان را به باشگاههای ورزشی رزمی بفرستند تا اعتماد به نفس بچه را بالا ببرند. این موضوعات تاثیرات بسیار مفید ومثبتی در موفقیت تحصیلی دانشآموزان دارند. به این صورت که دانشآموز ازیادگیری و آموزش رضایت داشته و لذت میبرد. این حس بسیار ارزشمند است.
یک مدرس خصوصی حرفه ای علاوه بر مباحث آموزشی چه تاثیری بر روح و روان دانشآموز دارد؟
تنها یکی از کارهای معلم خصوصی آموزش مباحث گوناگون درسی به دانشآموز است. علاوه بر آن یک معلم نقش زیادی در شکل گیری شخصیت دانش آموز دارد. یک معلم خصوصی خوب میتواند با رفتار مناسب به دانشآموزاطمینان خاطر و آرامش بدهد و عزت نفس او را افزایش دهد. به عنوان مثال دانشآموزی که موفق به حل یک یا چند سوال نشده است، موضوع را با خیال راحت و بدون استرس با معلم خود در میان میگذارد.
معلم خصوصی باتجربه با راهنمایی کردن دانشآموز به او کمک میکند و سوال را باهم حل میکنند.درآن صورت تعداد زیادی از دانشآموزان بعد از این اتفاق از معلم خود میخواهند که سوالات شبیه آن مثال را در اختیارشان قرار دهد و با ذوق و شوق به دنبال یادگیری بیشتر میروند.
مدرس خصوصی حضوری بهتراست یا آنلاین ؟
به دلیل ویروس کرونا، دانشآموزان زیادی در کل کشور به خاطر تعطیلی مدارس و آموزشهای آن لاین و مجازی با اُفت تحصیلی مواجه شدند. البته اُفت تحصیلی تنها مربوط به دوران ویروس کرونا نیست و هر زمانی ممکن است برای دانشآموز پیش بیاید. بیشترین تاثیری که یک معلم خصوصی خوب میتواند روی دانشآموز داشته باشد، ایجاد آرامش است؛ آرامش مهمترین عاملی که کودک برای موفقیت در تحصیل نیاز دارد.
معلم خصوصی بد چطور روی دانشآموز اثر منفی میگذارد؟
ابتدا باید ببینیم ضعف معلم خصوصی در کجاست و چگونه این ضعف روی دانشآموز تاثیر میگذارد. برخی از ضعفهای معلمان خصوصی :
تجربه کافی ندارد؛
فن بیان مناسبی ندارد؛
1) یک معلم خصوصی بد دانش کافی ندارد.
اگر یک مدرس خصوصی دانش کافی نداشته باشد، در زمان توضیح مباحث درسی به مشکل برمیخورد و نمیتواند مشکلات دانشآموزان را حل کند. چگونه میتوان از کسی که خودش مطالب درسی را به درستی درک نکرده است، انتظار داشت مفاهیم را به خوبی به دانش آموز منتقل کند؟ معمولا خود دانشآموز به شکلِ غریزی متوجه این موضوع میشود و از خودش میپرسد که وقتی دبیر این درس دانش کافی در این زمینه ندارد چطور از من انتظار دارد که متوجه مفاهیم این درس بشوم؟ در نتیجه علم و دانش کم یک معلم خصوصی میتواند به راحتی دانشآموز را از درسش دل زده کند.
. 2) یک معلم خصوصی بد تجربه کافی ندارد
یک ضعف دیگر مدرس خصوصی ، کم تجربه بودن او است. معلمی که تجربه کافی ندارد، روش تدریس درست را انتخاب نمیکند و با پیش فرضهای ذهن خود شروع به تدریس میکند. این روش لطمه زیادی به دانشآموز میزند. امکان دارد دانشآموز در سطح پایین باشد ولی معلم کمتجربه در سطح بالا کار کند یا بلعکس استاد برای یک دانشآموز قوی مباحث پیشپا افتاده را تدریس کند.
یک معلم مجرب بعد از گرم گرفتن با شاگرد و بررسی او ، کاملا متوجه میشود که دانشآموز در چه وضعیتی است و با توجه به شرایط وی بهترین روش تدریس را پیش میگیرد. کم تجربه بودن استاد ممکن است به قدری به دانشآموز فشار بیاورد که کلا از آن درس منتفر شود.
. 3) یک معلم خصوصی بد قدرت بیان خوبی ندارد
یک نوع ضعف دیگر مربوط به قدرت بیان است. اگر معلم قدرت بیان مناسبی نداشته باشد، نمیتواند علم خود را به خوبی به دانش آموزمنتقل کند. این امر باعث میشود که دانشآموز به شکل دقیق منظور مدرس را متوجه نشود. برخی ازمعلمان دانش زیادی دارند، مجرب هم هستند اما نمیتوانند به خوبی مفاهیم را انتقال دهند. امکان دارد دانشآموز با خودش فکر کند که معلم خودش هم موضوع را به درستی بلد نیست و به همین خاطر نمیتواند موضوع را انتقال دهد و به این ترتیب اعتماد خود را به معلمش از دست میدهد.
آیا تاثیرگذاری یک مدرس خصوصی خوب قابل بررسی است؟
یکی از دغدغههای اصلی خانواده ها، شیوه سنجش تاثیر و کیفیت کلاس خصوصی بر دانش آموز است. پدر و مادرها دوست دارند خروجی قابل لمسی از کلاسهای خصوصی داشته باشند. مثلا نمره درسِ ریاضی فرزندشان از 15 در ترم اول به 19 در ترم دوم برسد.